بررسی فراوانی باکتری اشریشیا کلی و جنس سالمونلا در منابع تامین آب شهرستان زابل

آب بستر شکل گیری حیات در کره زمین و مایه حیات است و حفظ و بقای هر موجود زنده ای در گروی مستقیم این عامل حیاتی است. اما درعین حال در صورت عدم رعایت موازین بهداشتی، آب می تواند به عاملی به شدت مخرب برای سلامتی انسان و دام مبدل گردد و سبب انتقال عوامل بیماری زای گوناگونی از جمله باکتری های اشریشیا کلی و سالمونلا گردد. از آنجا که تاکنون هیچ گونه تحقیق جامعی در زمینه بررسی آلودگی منابع آب شهرستان زابل به این دو باکتری صورت نگرفته است، تحقیق حاضر بدین منظور انجام پذیرفت. در این مطالعه در مجموع 100 نمونه به صورت تصادفی و با میانگین سه تکرار، در طی 5 ماه (اسفند 93، فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر94)جمع آوری گردید. نمونه ها به چند دسته شرب و غیر شرب، کانال، آبگیر، رود، مصارف آبیاری و غیر آبیاری و ... تقسیم بندی شدند. به منظور یافتن اشریشیا کلی مدفوعی از آزمون کلی متری در سه مرحله احتمالی (با تکیه بر روش (mpn مرحله تاییدی و مرحله تکمیلی استفاده گردید و سنجش حضور جنس سالمونلا نیز در سه مرحله پیش غنی سازی، غنی سازی و کشت در محیط های اختصاصی و افتراقی انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که تعداد اشریشیا کلی مدفوعی به صورت معنی دار در آب های جاری بیشتر از آب های ایستا و لوله می باشد. تعداد اشریشیا کلی مدفوعی در آب های غیرشرب با اختلاف معنی دار بیشتر از آب های شرب بود. آب های غیرشرب بخش جزینک بیشترین آلودگی به اشریشیا کلی مدفوعی را نسبت به سایر بخش ها نشان دادند. از آب های غیرشرب با مصرف آبیاری، آلودگی بیشتری نسبت به آب های با مصارفی غیر از آبیاری گزارش شد. بیشترین آلودگی در آب های غیرشرب کانال ها نسبت به رود و آبگیرها مشاهده شد. آب های غیرشرب شرق منطقه به صورت معنی دار، آلودگی بیشتری از غرب منطقه داشتند. آب شرب غرب شهر زابل آلودگی بیشتری از شرق آن داشت و این اختلاف معنی دار بود. از نقطه نظر آلودگی به سالمونلا، درصد آلودگی آب های غیرشرب برابر 25/46درصد گزارش شد. از بین آب های شرب، تنها یک نمونه به سالمونلا آلوده بود. بیشترین آلودگی از آب های ایستا با اختلاف معنی دار نسبت به آب های جاری و لوله گزارش شد. بیشترین آلودگی از آب های غیرشرب بخش جزینک نسبت به سایر بخش ها با 5/37درصد آلودگی گزارش شد. آب های غیرشرب مورد استفاده برای مصارف غیرآبیاری به شکل معنی دار، آلوده تر از آب های با مصرف آبیاری بود. بیشترین درصد آلودگی به سالمونلا از آبگیرها با اختلاف معنی دار برابر50 درصد گزارش شد. آب غیر شرب شرق منطقه زابل (36درصد) آلوده تر از غرب منطقه بود. به طور کلی، آلودگی میکروبی منابع آب غیر شرب در منطقه مورد مطالعه بالا بود، بنابراین، نیاز به شناسایی انواع گونه های باکتریایی در منطقه وجود دارد تا ارگانیزم های با قابلیت بیماری زایی، جدا و شناسایی و روش هایی برای کنترل آنها مورد سیاست گذاری واقع شوند. آب های شرب نیز در مجموع آب مناسبی برای نوشیدن بود که این می تواند نشان دهنده عملکرد مناسب تصفیه خانه زابل باشد.